วันที่ 5 พฤศจิกายน เป็นวันคล้ายวันเกิดของนักแสดงนักแสดงผู้ได้ชื่อว่าเป็นนักแสดงหนังอาร์ตตัวแม่ของวงการหนัง นักแสดงผู้นั้นมีชื่อว่า ทิลดา สวินตัน (Tilda Swinton)

นักแสดงหญิงชาวอังกฤษเชื้อสายสก๊อต ผู้เป็นที่รู้จักในฐานะนักแสดงหนังอินดี้และหนังอาร์ตตัวกลั่น ไม่ว่าจะเป็น Caravaggio (1986), The Last of England (1987), Only Lovers Left Alive (2013), The Grand Budapest Hotel (2014) หรือล่าสุดเธอรับบทนำในหนังของผู้กำกับหนังอาร์ตตัวพ่อชาวไทย อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล อย่าง Memoria (2021) 

ยิ่งไปกว่านั้น เธอยังเป็นที่รู้จักจากบทบาทในหนังฮอลลีวูดหนังบล็อกบัสเตอร์ไปจนถึงหนังซูเปอร์ฮีโร่อีกด้วย บทที่คอหนังทั่วไปรู้จักเธอมากที่สุดน่าจะเป็นบท The Ancient One ในหนังซูเปอร์ฮีโร่สุดฮิตอย่าง Doctor Strange (2016) และ Avengers: Endgame (2019) นั่นเอง 

ทิลดายังมีชื่อเสียงในฐานะนักแสดงมากฝีมือ เธอได้ชิงรางวัลลูกโลกทองคำหลายครั้ง และได้รับรางวัลออสการ์สาขานักแสดงสมทบยอดเยี่ยมจากหนัง Michael Clayton (2007)

นอกจากวงการหนัง ทิลดายังเป็นที่รู้จักในวงการศิลปะร่วมสมัย ในฐานะนักแสดงที่ร่วมงานกับศิลปินมากหน้าหลายตา ไม่ว่าจะเป็น Absent Presence (2005) ภาพยนตร์จัดวางขนาดสั้นของศิลปินและแฟชั่นดีไซเนอชาวอังกฤษ ฮุสเซน ชลายาน (Hussein Chalayan) ที่บอกเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้องเชื่อมโยงกับอัตลักษณ์ ภูมิศาสตร์ ชาติพันธุ์ ชีววิทยา และมานุษยวิทยา และตั้งคำถามเกี่ยวกับการปรับตัวของมนุษย์เข้ากับสภาวะแวดล้อม 

หรือผลงานที่เป็นที่รู้จักที่สุดอย่าง The Maybe (1995/1996/2013/2014…) ที่เธอทำร่วมกับศิลปินชาวอังกฤษ คอร์นีเลีย ปาร์กเกอร์ (Cornelia Parker) แต่แทนที่เธอจะแสดงหนังสั้น หรือศิลปะแสดงสดอย่างที่เคยเธอกลับทำงานศิลปะด้วยการเข้าไป “นอนหลับ” ในหอศิลป์และพิพิธภัณฑ์ให้คนดูแทน

แรกเริ่มเดิมที ทิลดา “แสดง” ผลงานศิลปะการนอนหลับในชุด The Maybe ร่วมกับ คอร์นีเลีย ปาร์กเกอร์ ในปี 1995 ที่หอศิลป์ Serpentine ในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ โดยทิลดา เสนอตัวเองเข้าไปมีส่วนร่วมในผลงานชิ้นนี้ในฐานะงานศิลปะชิ้นหนึ่ง ด้วยการเอาตัวเองเข้าไปนอนหลับใหลอยู่ในตู้กระจกใสที่มองเห็นได้รอบด้านในหอศิลป์ ท่ามกลางข้าวของเครื่องใช้กระจุกกระจิก ของสะสมในประวัติศาสตร์ ที่ปาร์กเกอร์จัดวางไว้รอบข้าง โดยแทบไม่เคลื่อนไหวร่างกายและไม่ลืมตา ราวกับเป็นเจ้าหญิงนิทราในยุคสมัยใหม่ ที่ไม่ได้ใส่ชุดนอนหรูหราพองฟู หากแต่เป็นเสื้อเชิร์ต กางเกงยีน และรองเท้าคัทชูเป็นเวลาเจ็ดวัน วันละแปดชั่วโมง ตลอดนิทรรศการ

ต่อมาในปี 1996 ทิลดาก็จัดแสดงงานนอนหลับเป็นศิลปะอีกครั้งในพิพิธภัณฑ์ Museo Baracco ในกรุงโรม ประเทศอิตาลี โดยนอนหลับใหลอยู่ท่ามกลางประติมากรรมโบราณจากยุคอียิปต์, อัสซีเรียน, โพลีนีเชียน และยุคคลาสสิกของกรีก 

และในปี 2013 เธอก็เข้าไปแสดงงานชุดนี้ในศิลปะในพิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่ (MoMA) นิวยอร์ก โดยทิลดานอนหลับอยู่ในตู้สี่เหลี่ยมยกสูงระดับสายตา รอบด้านกรุกระจกใส ภายในมีฟูกที่นอนกับหมอนและตัวเธอนอนหลับอยู่่ มีแว่นตาวางอยู่ข้างตัว และมีขวดน้ำดื่มวางอยู่ตรงหัวนอน โดยเธอจะนอนหลับอยู่ในนั้นทั้งวันโดยไม่ลุกออกไปไหน เพื่อให้คนที่เข้ามาชมงานดู ปล่อยร่างกายให้ตกเป็นเป้าสายตาของผู้เข้าชมงานกว่าสองหมื่นคน หลากเชื้อชาติหลายภาษา ที่เข้ามาจับจ้องพินิจพิจารณาร่างกายนักแสดงคนโปรดของพวกเขาได้อย่างใกล้ชิดที่สุดอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน

ผลงานชิ้นนี้ไม่มีหมายกำหนดการหรือตารางเวลาว่าเธอจะมานอนวันไหน เมื่อไหร่ (คนดูต้องเดาสุ่มเอาเองว่าจะมาดูวันไหน) ไม่มีคำอธิบายผลงานจากปากคำของศิลปิน อีกทั้งตู้นี้ก็จะเปลี่ยนตำแหน่งที่ตั้งในพิพิธภัณฑ์ทุกคราวที่เธอแสดงงานในวันใหม่ โดยสุ่มแสดงเป็นเวลาหลายเดือนไปจนข้ามปี 

แต่การแสดงสองหนหลังนี้ปาร์กเกอร์ไม่ได้มีส่วนร่วมด้วยแต่อย่างใด ก็ไม่รู้ว่าเธอกับปาร์กเกอร์ตกลงกันยังไง หรือใครเป็นเจ้าของงาน “นอนหลับเป็นศิลปะ” อันนี้กันแน่ แต่ก็ไม่มีข่าวว่าทั้งสองออกมาแย่งชิงเครดิตกันแต่อย่างใด

ขอบคุณภาพจาก https://bit.ly/3oZlZaV 

#Xspace #art #HBD #tildaswinton #actor #absentpresence #themaybe #performance #sleeping #glassbox #inspiration #แรงบันดาลใจจากงานศิลปะ