จิตรกรร่วมสมัยชาวไทยผู้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักในระดับสากลจากผลงานภาพวาดสีน้ำมันและสีอะคริลิคสีสันจัดจ้าน ฝีแปรงหยาบกระด้าง เร่าร้อนรุนแรง และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาพวาดสีน้ำฝีแปรงเลื่อนไหล ฉับไว ไร้กรอบและกฎเกณฑ์

เอกลักษณ์อันโดดเด่นในผลงานของตะวันอยู่ที่การถ่ายทอดเรื่องราวที่เขาพบเห็นจากสิ่งรอบตัวทั่วไปอย่าง สื่อสิ่งพิมพ์, โทรทัศน์, อินเตอร์เน็ต, ข่าวสาร, เหตุบ้านการเมือง, ประเด็นอื้อฉาวในสังคม ไปจนถึงเรื่องราวบันเทิง มโนสาเร่ สัพเพเหระ หรือแม้แต่เรื่องที่คนส่วนใหญ่แสร้งว่ารังเกียจเดียดฉันท์ (แต่จริงๆ แล้วแอบชอบกันทั้งนั้นแหละ!) อย่างเรื่องเซ็กส์ สิ่งเหล่านี้ถูกถ่ายทอดออกมาในลีลาตลกร้าย แสบสัน จัดจ้านถึงพริกถึงขิง จนสร้างชื่อเสียงให้เขาเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในแวดวงศิลปะทั้งในประเทศไทยและในระดับสากล

ตะวันยังหลงใหลการวาดภาพพอร์ทเทรต ด้วยเหตุที่เขาชอบสังเกตผู้คนรอบตัว และใช้ทักษะการวาดสีน้ำอันแม่นยำฉับไว เก็บเอาภาพใบหน้าของผู้คนที่เขาสนใจเหล่านั้นเอาไว้ราวกับจะเป็นการสำรวจตรวจสอบ หรือบันทึกความทรงจำ ทั้งภาพของเพื่อนสนิทมิตรสหายที่เขารู้จักมักคุ้น บุคคลที่เป็นที่รู้จักในสังคม (ทั้งไทยและเทศ) อย่าง ศิลปิน, ดารา,นักร้อง, เซเลป, ซุปตาร์, นักกีฬา, ตำรวจ, ทหาร, นักการเมือง หรือผู้คนที่เขาพานพบระหว่างเดินทางไปในสถานที่ต่างๆ ทั้งชาวบ้านร้านตลาด กรรมกรก่อสร้าง ไปจนถึงคนชายขอบของสังคมอย่าง ผู้ต้องหา, อาชญากร, นักโทษการเมือง, คนพลัดถิ่น, ผู้ลี้ภัย และผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ความรุนแรงทางการเมือง ฯลฯ 

ตะวันไม่ได้วาดภาพของพวกเขาเหล่านั้นออกมาอย่างประณีตเหมือนจริงเป๊ะๆ หากแต่จับเอาบุคคลิกเฉพาะตัวของผู้คนเหล่านั้น และสิ่งรอบตัวถ่ายทอดอย่างอิสระเสรี เปี่ยมอารมณ์ความรู้สึก

ตะวันยังพัฒนาแนวทางการทำงานของเขาขึ้นอีกขั้น ในผลงานชุดที่เขาทำขึ้นเพื่อร่วมแสดงในเทศกาลศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ 2020 อย่าง Money ที่ถ่ายทอดประเด็นเกี่ยวกับอำนาจและความเปราะบางผันผวนของเงินตรา โดยเขาหยิบเอาธนบัตรหลากสกุลเงินจากทั่วโลก ทั้งจากในอดีตจนถึงปัจจุบัน มาสร้างสรรค์ขึ้นใหม่ในรูปแบบของผลงานจิตรกรรมขนาดใหญ่

สิ่งที่น่าสนใจในผลงานชุดนี้ก็คือ นี่เป็นครั้งแรกที่เขาเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำงาน จากการเป็นศิลปินเดี่ยวทำงานคนเดียวตั้งแต่ต้นจนจบกระบวนการมาเป็นการทำงานเป็นทีม โดยมีผู้ช่วยหลายชีวิตช่วยสร้างสรรค์ผลงานขึ้นมาร่วมกันกับเขา ถ้าจะให้เปรียบก็น่าจะคล้ายกับการวาดโปสเตอร์หนังที่มีผู้ช่วยวาดฉากหลัง ทิวทัศน์ ต้นไม้ ภูเขา หรือรายละเอียดของตัวหนังสือ ชื่อหนังชื่อนักแสดง และช่างใหญ่จะเป็นผู้วาดภาพพระเอกนางเอกและตัวละครสำคัญลงไปทีหลัง ผลงานชุดนี้จึงมีเอกลักษณ์และลายมือทั้งตะวันและทีมงานรวมอยู่ด้วยกัน ผลลัพธ์ก็คือผลงานภาพวาดธนบัตรหลายสัญชาติหลากสกุลที่สะท้อนถึงความย้อนแย้งในพลังอำนาจอันยิ่งใหญ่ของเงินตรา และความผันผวนไม่จีรังยั่งยืนของมันได้อย่างลุ่มลึกเปี่ยมพลังอย่างยิ่ง 

นอกจากแสดงในเทศกาลศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่แล้ว นิทรรศการ Money ยังถูกนำไปจัดแสดงอีกครั้งในหอศิลป์ Hatch Art Project ที่ประเทศสิงคโปร์ ซึ่งไม่เพียงมีผลงานภาพวาดธนบัตรชุดเดิมที่เคยแสดงไปแล้ว ตะวันยังสร้างสรรค์ผลงานภาพวาดธนบัตรที่ใช้ในกองทัพโดยเฉพาะ เพิ่มเติมเข้าไปในนิทรรศการครั้งนี้อีกด้วย

ในปี 2021 นี้ ตะวันมีนิทรรศการแสดงเดี่ยวที่หอศิลป์มหาวิทยาลัยศิลปากร ภายใต้ชื่อ Keep in the Dark หอศิลป์มหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ อันประกอบด้วยผลงานภาพวาดสีน้ำที่สะท้อนบริบททางการเมืองในประเทศไทย ด้วยการบันทึกปรากฏการณ์และสถานการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในพื้นที่ประวัติศาสตร์ไทย นับแต่อดีตจวบจนถึงปัจจุบัน 

นอกจากการแสดงผลงานในประเทศ ตะวันยังเดินทางไปแสดงนิทรรศการเดี่ยวและกลุ่มทั้งในและต่างประเทศ อย่าง ฝรั่งเศส, จีน, ไต้หวัน, สวิตเซอร์แลนด์, ญี่ปุ่น, เบลเยียม และ สหรัฐอเมริกา ผลงานของเขาได้รับความสนใจจากแวดวงศิลปะระดับนานาชาติเป็นอย่างมาก.

ดูผลงานของตะวัน วัตุยา ได้ที่ https://xspace.gallery/artistview?i_uid=jspuhy50ev3r